Ngày nay, nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm chăn nuôi ngày càng cao, đặc biệt là các loại thịt quý hiếm. Heo rừng là một trong những loài động vật hoang dã phổ biến nhất ở Việt Nam. Một trong những động vật hoang dã được nhiều người Việt Nam ưa chuộng đó là heo rừng. Thuần hóa heo rừng, lai tạo với heo nhà đang được nhiều trang trại và các cơ sở chăn nuôi của nước ta nghiên cứu và ứng dụng.
Nhiều trang trại, gia trại chăn nuôi trong nước đang nghiên cứu, ứng dụng thuần dưỡng lợn rừng và lai tạo với lợn nhà. Lợn rừng lai là con lai giữa lợn đực giống và lợn nái, là lợn bản địa được đồng bào dân tộc thiểu số nuôi thả rông (gần như lợn rừng), có thể tạo ra con lai có độ lai cao giữa cả bố và mẹ: chống chịu tốt với môi trường tự nhiên, chịu khó, chịu đựng ít bệnh tật, tỷ lệ hao hụt rất thấp …
Mục lục
Lựa chọn con giống
– Heo rừng thuần chủng: đây là giống heo hoang dã được con người thuần hóa, có hai nhóm: nhóm mặt dài và nhóm mặt ngắn.
– Heo rừng lai: đây là giống đã được cho lai tạo giữa giống heo rừng đực với heo nái địa phương để tạo ra thế hệ con lai có gen trội của cả bố và mẹ: có ưu điểm sức đề kháng cao, tăng khả năng thích nghi với môi trường sống tự nhiên, giảm bệnh tật.
Mô hình chăn nuôi heo rừng
Thường thì mọi người hay chăn nuôi heo rừng theo hình thức khá đơn giản,;tuy nhiên nếu nuôi theo mô hình thì phải bố trí sao cho phù hợp với một số đặc điểm; và tập tính của heo rừng. Nên chọn chỗ đất cao ráo, có trồng nhiều cây để tạo bóng mát; đặc biệt cần có nguồn nước sạch để cung cấp nước uống cho vật nuôi; duy trì hệ thực vật rừng và giữ được độ ẩm thích hợp. Bên cạnh đó cần xây dựng hàng rào bao quanh chắc chắn; có thể vây lưới xung quanh thành những vườn nuôi tự nhiên, có móng dựng kiên cố. Lưu ý khu chuồng trại phải cách xa khu dân cư; và ồn ào vì heo rừng rất sợ tiếng ồn.
Chuồng nuôi heo phải luôn thông thoáng, sạch sẽ, có mái che, cao khoảng trên 2,5m; nền là đất tự nhiên, có độ dốc dao động 2-3%, thoáng mát về mùa hè; ấm áp về mùa đông, tránh mưa hắt, gió lùa vào chuồng để heo không bị bệnh…
Nếu chăn nuôi heo rừng nái làm giống thì đến thời kỳ sinh nở nên làm ổ úm cho heo con; có đèn để sưởi ấm khi nhiệt độ môi trường xuống thấp. Chuồng trại nuôi heo rừng theo mô hình phải có hàng rào kiên cố bao quanh.
Cách chăn nuôi heo rừng
Vì là giống heo rừng nuôi thuần chủng nên chế độ ăn cho heo phải được nghiên cứu kỹ lưỡng; nên thường xuyên thay đổi khẩu phần hằng ngày. Khi cho heo ăn phải đúng giờ, mỗi ngày 2 lần vào sáng và chiều; ngoài ra cần cung cấp đủ nguồn nước sạch. Nếu muốn chất lượng heo rừng ở mức tốt nhất; thì khi phải điều chỉnh trọng lượng tăng trưởng sao cho mỗi tháng lợn chỉ tăng từ 2 – 2,5kg/con; nếu ít hơn thì lợn sẽ bị gầy, nếu tăng nhanh thì thịt sẽ nhiều mỡ; mất đi độ dai, giòn.
Lưu ý, ở giai đoạn heo con một tuần tuổi cần được tiêm chích để bổ sung chất sắt, khi đến 1 tháng tuổi; thì bắt đầu cho heo con tập ăn thức ăn tinh, nên được nấu chín để dễ hấp thụ. Đến khi được 2 tháng tuổi, heo con sẽ được tách mẹ; và đưa sang chuồng rộng nối liền với sân vườn.
Heo bố trí nuôi trong cùng một chuồng cần tương đương về tuổi và khối lượng; để đảm bảo sự phát triển đồng đều cho cả đàn. Khoảng 0,4-0,45 m2/con và mật độ khuyến cáo nên nuôi khoảng 10-25 con/1 ô chuồng. Một chuồng mà nhốt quá đông heo dễ đánh nhau và sự khó kiểm soát khi có heo ốm.
Chi phí đầu tư xây dựng mô hình
– Nên nuôi thử nghiệm trước khi tiến hành nuôi trên mô hình rộng. Bạn chỉ cần đầu tư 2 con lợn nái và 1 con lợn đực giống. Chọn loại lợn rừng giống trọng lượng từ 8 – 15kg, hoặc trọng lượng từ 16 – 20kg; còn heo nái giống cũng có trọng lượng tương tự.
– Cần tận dụng nguồn thức ăn xanh và sạch nên trồng sẵn để tự phục vụ như rau, củ, quả, thức ăn tinh bột, chiếm khoảng 10% chi phí. Cần che chắn chuồng trại cẩn thận, tránh mưa tạt, gió lùa; khi nhiệt độ môi trường giảm hoặc xuống thấp cần giữ ấm cho đàn vật nuôi nhất là gia súc, gia cầm còn non, mới đẻ (cần có bóng điện, chụp sưởi…).
– Định kỳ phun sát trùng chuồng nuôi và khu vực xung quanh chuồng bằng các loại hóa chất như vôi bột, iodine,Vikol,.. Phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh, tăng cường thu gom chất thải, quét dọn chuồng nuôi, hàng ngày rửa sạch máng ăn máng uống.
Hiệu quả kinh tế cao
Lợn nái mỗi năm sẽ cho đẻ 2 lứa, mỗi lứa khoảng từ 7 – 12 con. Heo con nuôi đến 3 tháng tuổi nếu đạt trọng lượng ở mức 10 kg thì có thể đem bán giống với giá trung bình khoảng 200.000 đồng/kg tùy từng thời điểm. Nếu nuôi heo thịt thì khi heo có trọng lượng đạt hơn 30 kg sẽ bắt đầu bán, và nuôi trong 2 năm thì heo mới đạt tới trọng lượng 60 kg, giá bán dao động 130 – 150.000 đồng/kg hơi. Mô hình chăn nuôi heo rừng có thể được xem là mô hình.
