Giá cám tập ăn và giá cám thường đã dùng từ nhiều năm trước chênh lệch tới 3 lần, tuy nhiên, hiệu quả kính tế mang lại gấp 3.5 tới 4 lần. Thế nhưng, nếu ta không có phương pháp cho ăn cám tập ăn phù hợp thì kết quả đầu tư cũng không có ý nghĩa gì. Dựa vào bảng phân tích thời gian làm việc ở Pháp, Úc và của các nhân viên làm việc tại các trại heo ở 7 quốc gia khác cho thấy thời gian làm việc tại khu vực sinh sản chiếm 50~58% thời gian làm việc của trại, trong đó thời gian làm việc tiếp xúc với heo con theo mẹ và heo con cai sữa tại trại đẻ chỉ khoảng từ 3~6,5%.
Nếu heo con cai sữa ở trại đẻ vào ngày thứ 28, thì nếu tính cả việc bấm răng, cắt đuôi, bấm tai thì thời gian chăm sóc một đàn khoảng 28 giây/ ngày. Chính vì vậy, thời gian để đổi cám, vệ sinh máng, kiểm tra nhiệt độ, số con hầu như không có.
Mục lục
Hãy bắt đầu sử dụng nhanh nhất có thể
Có một số người suy nghĩ nếu cho ăn quá sớm heo con sẽ không ăn được; nên không có hiệu quả và lãng phí do giá cám cao. Thế nhưng, những suy nghĩ này sẽ không tồn tại lâu. Nếu lấy lý do có sự chênh lệch lượng cám ăn vào của bầy ăn ít; mà không tiếp tục cấp cám là không nên. Trên thực tế, lượng cám ăn khác biệt theo cá thể và theo từng bầy (bảng 1). Dù là một lượng nhỏ nhưng cũng nên cho ăn khi heo được 3 ngày tuổi. Heo ăn dù ít năng suất sau này cũng tốt hơn so với heo không ăn.
Các loại cám tập ăn cho heo con loại mới hiện nay có khả năng tiêu hóa cao; khiến trạng thái cơ thể heo con luôn luôn tốt, tình trạng viêm ruột; bao tử trong lứa tuổi này không có. Dựa vào các kết quả thí nghiệm cho thấy không có mối liên quan giữa ngày tuổi; và chênh lệch lượng cám ăn vào (bảng 2).
Để quá trình chuyển từ tiêu hóa sữa mẹ sang tiêu hóa cám diễn ra một cách tự nhiên nhất; thì ở ngày cuối cùng theo mẹ, khi cai sữa heo con phải ăn được khoảng 400 g cám tập ăn.
Ở 46 ngày tuổi nếu chênh lệch trọng lượng là 1 kg thì thời gian xuất chuồng giảm đến 3 ngày; 1 tấn cám cho heo thịt sẽ sản xuất thêm được 12~18 kg thịt. Tỷ lệ cám tiết kiệm được so với tiền đầu tư vào cám tập ăn là 4:1. Chính vì vậy, nếu cho ăn cám tập ăn đúng phương pháp; sẽ mang lại hiệu quả rất lớn.
Thời kỳ đầu nếu heo con dùng mũi ủi, không ăn và làm rơi vãi cám; ta có thể thu gom cám cho nái ốm, hoặc nái lứa đầu ăn.
Duy trì máng tập ăn sạch sẽ
Có một số người thất vọng phát biểu “hiệu quả của cám tập ăn không lớn như mong muốn”; nhưng phần lớn những nguyên nhân là do họ không chịu làm sạch máng; và thay cám thường xuyên.
Cung cấp thức ăn, nước uống sạch sẽ, dễ tiêu, phù hợp với lứa tuổi của đàn vật nuôi. Bổ sung điện giải Bcomlex, vitamin, men tiêu hóa; nhằm nâng cao sức đề kháng cho con vật. Đối với lợn con tập ăn và gà con ở giai đoạn úm; tốt nhất nên sử dụng thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh để đảm bảo đủ dinh dưỡng. Với trâu bò, dê cừu cần cân đối lượng thức ăn thô xanh; và thức ăn tinh, chủ động nguồn thức ăn thô xanh bằng biện pháp dự trữ rơm khô; ủ chua thức ăn xanh nhằm đáp ứng nhu cầu thức ăn cho con vật trong thời điểm khan hiếm cỏ.
Phương pháp 3:3
Trong vòng 3 ngày (3 ngày ~ 6 ngày tuổi) cho ăn ngày 3 lần (nếu thời gian làm việc cho phép); với khoảng cách 3 tiếng một. Thức ăn còn dư lại trong máng có thể bị biến chất; hoặc những chất ô nhiễm trong chuồng rơi vào gây ảnh hưởng tới sự cân bằng vi khuẩn đường ruột. Nguyên nhân này dẫn tới tiêu chảy trên heo con; vì vậy mỗi lần cho ăn phải đảm bảo vệ sinh.
Người nuôi heo cho dù phải đảm nhận nhiều việc cũng phải dành thời gian cho heo con.
Cần dành thêm thời gian đầy đủ cho heo con
Vậy trước đây, thời gian dành cho một heo con là bao nhiêu?
Dựa vào bảng phân tích thời gian làm việc ở Pháp, Úc; và của các nhân viên làm việc tại các trại heo ở 7 quốc gia khác cho thấy; thời gian làm việc tại khu vực sinh sản chiếm 50~58% thời gian làm việc của trại; trong đó thời gian làm việc tiếp xúc với heo con theo mẹ và heo con cai sữa tại trại đẻ chỉ khoảng từ 3~6,5%. Nếu heo con cai sữa ở trại đẻ vào ngày thứ 28, thì nếu tính cả việc bấm răng, cắt đuôi, bấm tai thì thời gian chăm sóc một đàn khoảng 28 giây/ ngày. Chính vì vậy, thời gian để đổi cám, vệ sinh máng, kiểm tra nhiệt độ, số con hầu như không có.
Heo con 10 ngày tuổi cần có thời gian chăm sóc gấp 4~6 lần, mỗi đàn phải cần từ 2~3 phút. Những nhà chăn nuôi giỏi là phải biết ấn định thời gian cần thiết để cho heo con ăn cám tập ăn.
Vị trí để máng ăn heo con
Vị trí để máng tùy thuộc vào chuồng trại nhưng cần tuân thủ các nguyên tắc sau đây
-Nơi có thể dễ dàng rửa, sát trùng và thay đổi cám. Nếu có khả năng thì đặt ở những nơi mà không cần bước vào ô chuồng mà cũng có thể làm được các việc trên nhằm hạn chế lây truyền dịch bệnh.
-Tránh nơi gần chỗ tiểu và thoát nước, tránh được ảnh hưởng từ phân và nước tiểu của heo mẹ.
-Cấm đặt dưới đèn úm, nếu đặt gần nơi nghỉ ngơi của heo con là tốt.
-Tránh vị trí có đồ phủ lên hoặc nóng dễ làm thay đổi chất lượng cám.
-Khu vực gần máng phải có độ sáng khoảng 100 lux. Gần đây có một số camera có gắn thiết bị đo độ sáng, nên việc điều chỉnh của khá đơn giản.
-Bố trí gần khu vực có nguồn nước sạch, nếu có thể nên bố trí cùng một hàng. Nếu heo ăn cám tập ăn mà chỉ bú sữa mẹ thì sẽ rất khát. Chính vì vậy nên cần phải cung cấp nước.
Nên sử dụng máng nhỏ và thường xuyên thay đổi
Nên sử dụng các loại máng nhỏ, có đường viền thấp (khoảng 1 cm, khiến máng có dạng như chiếc đĩa); là phù hợp. Nếu máng có gắn các loại phễu lớn thì việc duy trì vệ sinh từ 10~14 ngày rất khó khăn; dễ làm thay đổi chất lượng cám, cám không nên để quá 24 giờ. Hiện nay có một số loại máng tập ăn có loại phễu đóng cũng được cung cấp trên thị trường.
