Từ giữa năm 2017 đến nay; bệnh khảm lá sắn đã xuất hiện ở các tỉnh Tây Ninh và Đông Nam Bộ; và gây thiệt hại nặng. Tại khu vực Ninh Sơn; qua điều tra, đánh giá sơ bộ, bệnh khảm lá sắn đã trở nên rất phổ biến, nếu không có biện pháp phòng trừ có thể lây lan trên diện rộng và gây thiệt hại nặng trong thời gian tới.
Bệnh khảm lá sắn là bệnh do vi rút gây ra và rất nguy hiểm. Bệnh lây lan qua hai con đường; một là giâm cành lấy từ cây bệnh, do hạt phấn trắng truyền và chích hút từ cây bệnh sang cây khác. Nếu không có các biện pháp quản lý phù hợp, kịp thời để hạn chế và loại bỏ mầm bệnh; thì nguy cơ các vùng trồng sắn của địa phương bị thiệt hại nặng.Sắn non nhiễm bệnh khảm lá sắn không thu hoạch được; khi cây sắn mới nhiễm bệnh vẫn thu hoạch được nhưng năng suất, chất lượng giảm rõ rệt.
Qua theo dõi, điều tra, hầu hết diện tích sắn bị nhiễm bệnh trên lá là do bà con mua hom bị nhiễm bệnh từ nơi khác về trồng. Một số diện tích đất canh tác của bà con năm ngoái cũng bắt đầu xuất hiện dịch bệnh; nguyên nhân là do phấn trắng lây bệnh từ cây nhiễm bệnh sang cây khác.
Tìm hiểu bệnh khảm lá sắn
Bệnh khảm sắn là một bệnh nguy hiểm do virus khảm sắn Sri Lanka (SLCMV) gây ra. Bệnh khảm lá sắn trong trồng trọt có khả năng lây lan nhanh qua véc tơ truyền phấn trắng và cành giâm. Bệnh đã gây hại nặng ở thành phố Tây Ninh và 14 tỉnh ở Đông Nam Bộ, miền Trung và Tây Nguyên của Duhai, với diện tích hơn 40.000 ha. Tại các vùng ven biển miền Bắc và miền Trung, bệnh khảm lá sắn đã xuất hiện ở tỉnh He Fen, diện tích nhiễm là 159 ha, bệnh hại chủ yếu giống KM 140 và KM 94.
Tại Thanh Hóa, bệnh khảm lá sắn đã xuất hiện, gây hại ở Như Xuân (19,5 ha), Thường Xuân (7,0 ha) và các vùng khác, tỷ lệ bệnh phổ biến 30-40%, cao hơn 70%, cục bộ trên 90 %. Giống HLS 11 và giống KM 194. Để phòng trừ chủ động, hiệu quả bệnh khảm lá sắn, hạn chế ảnh hưởng của bệnh đối với cây sắn. Cần lưu ý các biện pháp phòng ngừa sau:
Biện pháp phòng bệnh
Biện pháp kiểm dịch thực vật
– Kiểm dịch thực vật nhập khẩu: Không cho phép nhập khẩu nguyên liệu sắn giống từ Campuchia, Lào vào Việt Nam, cách ly nghiêm ngặt các loại sắn củ tươi nhập khẩu không còn thân, lá.
– Kiểm dịch thực vật nội địa: Không vận chuyển thân, lá sắn đến nơi nhiễm bệnh, kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển thân, lá sắn ở tỉnh này, tỉnh khác. Nghiêm cấm vận chuyển thân, lá sắn từ vùng bị ảnh hưởng sang vùng khác.
Biện pháp canh tác
– Chọn giống: Chọn giống kháng bệnh, không trồng giống nhiễm bệnh nặng. Giống HLS 11 bị nhiễm nặng (chưa phát hiện giống này, mật độ bọ phấn trắng trên ruộng HLS 11 cao hơn hẳn so với các giống khác), giống KM 419 và KM 140 bị nhiễm bệnh rải rác
– Biện pháp luân canh: Không trồng sắn hoặc cây ký chủ phấn (thuốc lá, bông vải, cà chua, cà tím, bầu bí, khoai tây, hồ tiêu,…) trên vùng nhiễm bệnh khảm lá ít nhất một vụ.
Phòng trừ môi gới truyền bệnh
-Dùng bẫy dính màu vàng treo trên ruộng để diệt bọ phấn trắng.
-Những cây có nguy cơ bùng phát dịch bệnh cần phun thuốc trừ sâu, phấn hoa. Phun thuốc hiệu quả hơn khi phấn hoa ở giai đoạn sâu non.
Tiêu hủy nguồn bệnh
Bước 1: Xác định vùng bị bệnh khảm lá. Điều tra xác định bệnh khảm lá sắn, mức độ bệnh, giai đoạn sinh trưởng để có biện pháp tiêu diệt phù hợp.
Bước 2: Phun trừ vật trung gian truyền bệnh. Điều tra sự hiện diện của phấn hoa và phun thuốc trừ sâu trên ruộng sắn bị nhiễm bệnh và các ruộng xung quanh để ngăn không cho phấn hoa di chuyển đến nơi nhiễm bệnh khác. Trước khi tiêu hủy sắn 2-3 ngày để đảm bảo an toàn.
Bước 3: Bệnh hại bộ phận: dùng trên nương sắn; tỷ lệ gỗ bị bệnh dưới 70% số cây nhiễm bệnh; cây bị bệnh (kể cả củ) được lật úp, thu gom, đốt bỏ.
– Tiêu hủy toàn bộ ruộng: bón ruộng sắn đến nơi tỷ lệ sâu bệnh> 70% số cây nhiễm bệnh; nhổ toàn bộ ruộng, thu gom và đốt.
– Ruộng sắn thu hoạch được thì nhổ bỏ hết cây sắn, phục hồi hết củ, tiêu hủy lá và thân.
-Lưu ý: Khi tiêu hủy phải tuyệt đối tuân thủ an toàn lao động, an toàn khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật; các yêu cầu về môi trường và phòng cháy chữa cháy.
Bước 4: Kiểm tra sau tiêu hủy. Bố trí cán bộ có chuyên môn hướng dẫn nông dân; tổ chức thực hiện biện pháp tiêu hủy cũng như theo dõi; giám sát toàn bộ các diện tích trồng sắn của tỉnh; Sau 15 – 30 ngày kiểm tra các diện tích đã xử ký; nếu phát hiện còn bệnh hoặc củ sắn còn sót mọc mầm thì tiếp tục tiến hành nhổ tiêu hủy triêt để nhưng hướng dẫn trên.
Nguồn: Camnangcaytrong.com
