Bệnh tiêu chảy phân xám ở lợn là một loại ký sinh trùng đơn bào đường ruột gây ra bệnh nhiễm trùng được gọi là bệnh balantidiasis. Không chỉ ở lợn mà ngay cả con người và các động vật có vú khác; có thể bị nhiễm Balantidium coli khi ăn phải các nang nhiễm trùng từ thực phẩm và nước bị ô nhiễm bởi phân. Hầu hết không có triệu chứng cụ thể, nhiễm Balantidium có thể gây ra các triệu chứng như tiêu chảy và đau bụng.
Balantidium coli được tìm thấy trên khắp thế giới; nhưng nó phổ biến nhất ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới và các nước đang phát triển. Vì lợn là ổ chứa động vật nên việc lây nhiễm sang người thường xuyên xảy ra hơn ở hững nơi nuôi lợn, đặc biệt nếu không thực hành tốt vệ sinh.
Balantidium coli lây truyền qua đường phân – miệng. Con người có thể bị nhiễm bệnh khi ăn và uống thực phẩm và nước bị ô nhiễm tiếp xúc với phân của động vật hoặc người bị nhiễm bệnh. Vì thế việc vệ sinh chuồng trại sạch sẽ là yếu tố cơ bản để giúp đàn lợn nhà bạn tránh xa bệnh tiêu chảy phân xám.
Mục lục
Nguyên nhân chính gây ra bệnh
Balantidium coli là một loại ký sinh trùng đơn bào đường ruột, gây đau bụng và tiêu chảy ở người và động vật có vú kể cả heo. Balantidium coli gây bệnh phổ biến ở các nước nhiệt đới, các nước đang phát triển, nơi có vệ sinh môi trường kém.
Đường lây truyền và cơ chế gây ra bệnh của virus Balntidium Coli
Balantidium coli truyền qua đường ăn-uống. Khi nang gây bệnh của Balantidium coli được ăn vào, tới ruột nó sẽ trãi qua 2 giai đoạn phát triển: giai đoạn trophozoites và giai đoạn nang. Nang là giai đoạn gây nhiễm của vòng đời Balantidium coli.
Một khi nang được heo ăn vào và đi qua hệ thống tiêu hóa, nhờ có vách nang cứng rắn nên nó tồn tại dưới môi trường axit của dạ dày, ở ruột non giai đoạn trophozoites được hình thành, sau đó các trophozoites xâm chiếm ruột già, ở đó nó sống trong lòng ruột và ăn hệ vi khuẩn đường ruột, các mảnh vỡ tế bào, hạt tinh bột và chất hữu cơ khác.
Một số trophozoites xâm nhập vào thành của ruột già nhờ có enzyme phân giải protein và nhân lên bằng phân hạch nhị phân vô tính gây hư hại thành ruột già, một số khác trở về lòng ruột. Trong lòng ruột trophozoites hình thành bao nang ở đoạn cuối của ruột già, bao nang cũng có thể hình thành ở trong phân khi đã ra khỏi vật chủ. Nang trưởng thành sẽ theo phân thải ra ngoài môi trường, từ đó chúng có thể lây nhiễm sang người hoặc con heo khác.
Nguy cơ nhiễm trùng xảy ra cao nhất ở những heo có khả năng miễn dịch kém hoặc bị suy dinh dưỡng do nồng độ axit dạ dày thấp. Đường truyền lây và cơ chế sinh bệnh tiêu chảy phân xám ở heo do Balantidium coli gây ra.
Các triệu chứng và bệnh tích của bệnh tiêu chảy phân xám ở lợn
Heo bị tiêu chảy kéo dài, tiêu chảy phân sệt, loảng, màu xám đen; có biểu hiện đau bụng, mất nước, buồn nôn và nôn, giảm ăn, chậm lớn. Đại tràng bị viêm, có các vết loét, gây tổn thương niêm mạc ruột già; mặt ngoài ruột già nổi lên rãi rác những u màu trắng.
Phân biệt với bệnh cầu trùng:
Bệnh cầu trùng xảy ra phổ biến ở heo con theo mẹ, phân không có màu xám đen; trong khi đó bệnh do Balantidium coli xảy ra ở heo cai sữa và heo choai. Những u màu trắng nổi lên ngoài bề mặt ruột già.
Cách điều trị bệnh
Những thuốc của công ty BIO-PHARMACHEMIE rất hiệu quả trong việc phòng ngừa và điều trị Balantidium coli. Có thể dùng một trong các loại thuốc như BIO-TETRA 10%; BIO-TETRA.COLIVIT, BIO-TETRA 10% INJ, BIO-SULTRIM 48%. Cấp thêm dịch truyền và chất điện giải nếu heo bị tiêu chảy nặng. Nên giảm thành phần tinh bột trong khẩu phần
Biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất
Vệ sinh sát trùng chuồng trại thường xuyên là rất quan trọng; để ngăn ngừa nang Balantidium coli tích tụ trong chuồng nuôi; với một trong các thuốc sát trùng như BIODINE, BIO-GUARD, BIOXIDE hoặc BIOSEPT. Sau cai sữa nên trộn một đợt kháng sinh như BIO-TETRA.COLIVIT cho heo ăn từ 3-5 ngày. Nguồn nước cho heo uống phải sạch sẽ, nếu cần thì sát trùng trước khi cho heo uống.
