Bệnh gout ở gà là một trong những bệnh rối loạn chuyển hóa nghiêm trọng nhất liên quan đến tổn thương thận.
Từ xa xưa việc chăn nuôi gia cầm tập trung vào tất cả mọi thứ từ chuồng trại không gian đến thức ăn và đồ uống. Hiện nay, do nhu cầu của thị trường tăng cao nên việc chăn nuôi đàn gà có nhiều thay đổi. Thị trường quan tâm nhiều đến chất lượng của con gà. Hiện nay, gà thường được chăn nuôi với quy mô lớn, diện tích chuồng trại lại nhỏ hẹp. Bên cạnh đó thức ăn công nghiệp cho gà là chủ yếu. Vì vậy, tỷ lệ gà bị mắc bệnh, đặc biệt là bệnh gout tăng cao
Bệnh gout là một dạng bệnh viêm khớp đặc trưng bởi tình trạng đau và viêm ở các khớp khiến gà khó vận động, di chuyển. Cơ chế gây bệnh: Do chất lượng chọn lọc ban đầu kém, suy dinh dưỡng; Chăm sóc kém; mất nước, đặc biệt là ở gà, có thể gây ra bệnh gout; Do các bệnh truyền nhiễm gây ra; Hệ thống quản lý thuốc và hóa chất quá mức ảnh hưởng đến việc thải độc tố trong thận.
Mục lục
Nguyên nhân
Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới hội chứng Gout trên gà, trong đó có bốn loại chính:
– Dinh dưỡng;
– Các nguyên nhân có tính chất truyền nhiễm;
– Do quản lý chăn thả hoặc chọn giống ban đầu chưa đạt chất lượng;
– Ða phần các nguyên nhân làm suy giảm chức năng thận, gây hại và ảnh hưởng không tốt lên thận đều là những nguyên nhân gây ra hội chứng Gout.
Khi gà bị ảnh hưởng bởi một trong các nguyên nhân trên sẽ khiến acid uric có trong máu tăng cao, gây lắng đọng các tinh thể urat. Các hạt cặn urat đều là các hạt màu trắng nhỏ li ti như đầu mũi kim. Những con gà bị bệnh Gout có nồng độ acid uric trong máu có thể lên tới 44 mg/100 ml máu so với 5 – 7 mg/100 ml máu như những con gà bình thường khác. Ðây là một dạng viêm khớp thể hiện qua các cơn đau, sưng khớp làm gà khó di chuyển, cử động. Tùy thuộc vào vị trí lắng đọng, tích tụ của các tinh thể urat mà bệnh Gout trên gà được chia thành hai loại:
Gout khớp: Các tinh thể urat tích tụ ở khớp, dây chằng và màng gân làm cho các khớp sưng tấy gây đau đớn, khó chịu, cử động vất vả. Ðây là dạng mãn tính của Gout và có thể do một số yếu tố di truyền gây nên.
Gout nội tạng: Các tinh thể urat tích tụ trong cơ quan nội tạng như thận, gan, tim và ruột, lòng mề. Ðây là dạng cấp tính của bệnh và thường gặp trên gia cầm non. Gout nội tạng gây ra tỷ lệ tử vong khá cao từ 15 – 35%.
Triệu chứng, bệnh tích
Gà bị Gout thường có những triệu chứng như ủ rũ, giảm ăn, lông xù, gầy xơ xác, di chuyển không bình thường… Những triệu chứng này không điển hình nên rất khó nhận biết được bệnh. Các bệnh tích điển hình chính là sự tích tụ urat trong các cơ quan nội tạng hay trong các khớp như đã nói ở trên. Trường hợp bệnh nặng khi thấy các tiểu thùy thận sưng to bất thường.
Trị bệnh
Biện pháp đầu tiên là cần giảm tổng lượng thức ăn xuống và thực hiện cho ăn nhiều lần/ngày. Bổ sung thuốc giải độc gan thận cho toàn đàn: pha nước uống trong 3 – 5 ngày. Sử dụng các loại acid hữu cơ như giấm, KCl, NH4Cl, (NH4)2SO4 pha vào nước cho toàn đàn uống trong 3 – 5 ngày để acid hóa nước tiểu, ngăn chặn không cho tích tụ urat trong thận thêm nữa.
Ngoài ra, các loại acid hữu cơ này khi pha vào nước có vị chua thanh mát giúp kích thích gà uống nhiều nước hơn, góp phần giảm cả các bệnh trên gà khác ngoài Gout. Bổ sung thêm các loại thuốc giúp bổ thận bằng cách trộn vào thức ăn, liệu trình 3 – 5 ngày, liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Cung cấp nước tự do cả ngày, điều chỉnh chiều cao của núm, bát uống nước phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của đàn gà.
Phòng bệnh
Ở những cơ sở giống, cần đảm bảo nhiệt độ và độ ẩm trong lò ấp trứng phải chuẩn xác. Lưu giữ, bảo quản trứng trong điều kiện tối ưu nhất. Cần chọn giống ở những trang trại có chất lượng uy tín. Chuồng trại đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, đạt tiêu chuẩn. Các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, áng sáng cần đảm bảo ở mức phù hợp cho gà.
Quản lý tốt thức ăn tránh ẩm mốc. Sử dụng thức ăn có chất lượng; không dùng thức ăn đã hư hỏng. Ðảm bảo cung cấp đủ nước sạch cho gà. Sử dụng đúng, hợp lý thuốc kháng sinh, thuốc khử trùng, hóa chất, thuốc diệt cầu trùng… giúp giảm tải tối đa cho thận. Trong quá trình nuôi, cần bổ sung chất điện giải; các loại vitamin để tăng cường sức đề kháng cho gà.
