Bệnh lùn xoắn lá là một bệnh phổ biến trên lúa và do virus đặc biệt lúa (RGSV) gây ra trong trồng trọt. Một loại virus hình cầu có đường kính 65 nm tấn công cây lúa, làm cho ngọn lúa bị quăn lại, chuyển sang màu vàng và héo rũ. Do vi rút nên hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị, vì vậy mọi người nên thực hiện các biện pháp phòng bệnh hiệu quả và an toàn.
Bệnh do một loại vi rút có tên là vi rút lùn sọc lúa R gây ra và lây truyền qua tuyến nước bọt của rệp (Nilaparvata lugens). Rầy nâu sẽ hút nước từ cây lúa bị bệnh, và vi rút sẽ được lưu trữ trong các tuyến nước bọt hình phễu. Khi chúng đâm vào những cây khỏe mạnh, cây có thể vô tình bị nhiễm bệnh. Cỏ chin và Leptochloa chinensis là hai vật trung gian truyền bệnh quan trọng. Ngoài ra còn có cỏ ống và cỏ gai. Virus này không lây lan qua hạt giống hoặc đất, cũng như qua trứng rầy nâu.
Cây lúa non dễ bị bệnh và gây hại nặng hơn. Đặc biệt trước khi trồng 20 ngày nếu bị nhiễm bệnh lúa không trổ bông được, năng suất bị giảm hoặc mất trắng nghiêm trọng. Cây lúa bị bệnh thường thấp lùn là do cây phát triển chiều cao và chiều dài lá chậm, so với cây lúa bình thường thì cây bị teo đi khoảng 40-60%. Lá có màu xanh đậm, xoắn thành nhiều vòng như lò xo hoặc các mấu. Các lá già hoặc bánh tẻ mới bị bệnh thường chỉ bị xoắn nhẹ ở phần ngọn, còn các lá mới bị bệnh thì xoắn lại.
Bệnh lùn xoắn lá ở lúa là gì?
RRSV Reoviridae là một bệnh phổ biến ở các nước Đông Nam Á (bao gồm cả miền Trung và miền Nam Việt Nam) (Hà Vĩnh Trung, v.v.). Virus hình cầu có đường kính 65 nm thường gây bệnh Oryza latifolis, O. Bệnh hại trên các giống lúa navara và O. Sativa gây xoăn đầu lá, vàng lá và héo rũ. Virus này do bọ nâu Nilaparvata lugen lây lan. Vi rút lây lan bệnh một cách liên tục.
Triệu chứng gây hại của bệnh lùn xoắn lá
– Cây lúa bị bệnh lùn xoắn lá sinh trưởng phát triển chậm, cây lùn có thân cứng hơn bình thường, chiều cao cây, chiều dài lá, rễ, cổ lá đều giảm, thu hẹp 40-60%. Mặc dù có nhiều cây / bụi nhưng hầu hết đều không có hoa hoặc nở muộn. Lúa trở trời muộn, bông lúa lép, hạt lép, lép, hạt có nhiều đốm nâu làm cho thu hoạch bị giảm sút hoặc năng suất giảm nghiêm trọng.
– Lá màu nhạt, cứng, rậm và có màu xanh đậm, gân guốc và mép có răng cưa. Thân ngắn, mọc đối, chồi và rễ thường ra chồi ở bẹ, thân dày và cứng. Ở phần trên, rễ mọc ngược phía trong bẹ lá. Các chồi thứ cấp mọc từ trên xuống bị xoắn trong bẹ.
– Dạng nặng hơn là lá lúa ngắn, xoắn lại như mũi khoan, trên lá bệnh có nhiều đốm nâu. Lúa không nở được hết.
Tác nhân gây hại bệnh lùn xoắn lá lúa
– Bệnh do virus Rice ragged stunt virus (RRSV) gây ra. Môi giới truyền bệnh là rầy nâu (Nilaparvata lugens), một cá thể rầy nâu mang virus gây bệnh chích hút trên cây lúa một vài giờ là khiến cho cây lúa bị bệnh.
– Do đó, thường hay thấy ở thời gian nào, ở một nơi nào có nhiều rầy nâu gây hại thì ở nơi đó xuất hiện bệnh lúa lùn xoắn lá.
Đặc điểm phát sinh, phát triển bệnh và lây lan bệnh lùn xoắn lá
-Echinochloa Crus-galli và Leptochloa chinensis là hai vật trung gian truyền bệnh quan trọng. Do đó, loại trừ những loài cỏ này cũng có thể giúp hạn chế sự xuất hiện của bệnh lùn xoắn lá trên đồng ruộng.
– Các kết quả nghiên cứu cũng cho thấy virus lùn xoắn lá lúa không lây lan qua hạt giống, đất và tiếp xúc cơ giới với dịch thực vật, cũng như không lây bệnh qua trứng rầy nâu.
Biện pháp phòng trừ bệnh lùn xoắn lá
Biện pháp canh tác, kỹ thuật phòng trừ bệnh lùn xoắn lá:
+ Vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ, dọn sạch tàn dư và ký chủ trung gian của bệnh.
+ Cày bừa, làm đất kỹ, vùi lấp tàn dư và nguồn bệnh
+ Sử dụng giống lúa kháng bệnh, giống lúa cứng cây có khả năng chống chụi bệnh.
+ Chăm sóc hợp lý tạo điều kiện cho cây lúa khoẻ tăng cường khả năng chống chụi bệnh.
– Biện pháp hóa học phòng trừ bệnh lùn xoắn lá
+ Thường xuyên theo dõi đồng ruộng để phát hiện rệp trung gian truyền bệnh, sử dụng thuốc Bassa 50EC, Trebon 20ND, Admire 50EC, Actara 25 WG và các loại thuốc khác để phòng trừ …
+ Sử dụng thuốc hóa học theo nguyên tắc 4 không để hạn chế tối đa mật độ rầy nâu và mầm bệnh mang rầy nâu.
Bassa 50EC
Thuốc được dùng để diệt rệp muội, rầy xanh, rệp lưng trắng, bọ trĩ (bao lạch); rầy chổng cánh hại lúa, rau và cây ăn quả.
Thành phần hoạt chất: Fenovir 50%
Cách dùng: Pha 15-20 ml nước với bình nước 10 lít; phun 1 cột vuông (tương đương 360m2) 2 trụ; phun 1 cột trung bình (500m2) phun 3-4 bình; dùng 5-6 bình nước phun 1 áo khoác nam vuông (1000m2). Phun khi sâu, rệp xuất hiện (non), phun khi sâu, sau 5-7 ngày phun lại.
Nguyên tắc 4 đúng:
+ Đúng thuốc ( thuốc trừ rầy)
+ Đúng liều lượng
+ Đúng lúc (rầy cám ở tuổi 2-3, rầy trưởng thành chiếm đa số)
+ Đúng cách ( phun vào gốc lúa nơI rầy đang cư trú)
Nguồn: Camnangcaytrong.com
